Sa thải là hình thức kỷ luật nặng nhất được người sử dụng lao động áp dụng đối với người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật ở mức lỗi nặng. Đây là hình thức kỷ luật được người sử dụng lao động áp dụng đối với người lao động bằng cách đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, buộc người lao động phải nghỉ việc không phụ thuộc vào hiệu lực của hợp đồng lao động. Vậy nên quyết định muốn sa thải người lao động hợp pháp cần tuân thủ đầy đủ các điều kiện gì? Sau đây Luật sư tư vấn chúng tôi sẽ phân tích vấn đề trên chi tiết nhất theo pháp luật hiện hành.
Sa thải là gì?
Sa thải là một hình thức kỷ luật theo các quy định của pháp luật. Sa thải là việc đình chỉ tạm thời hoặc chấm dứt vĩnh viễn hợp đồng lao động của một người lao động (NLĐ) hoặc phổ biến hơn là một nhóm NLĐ do lỗi của người lao động.
Theo quy định tại Điều 125 Bộ luật Lao động 2019, sa thải là hình thức kỷ luật nặng nhất trong số ba hình thức xử lý kỷ luật lao động ở các doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có quyền sử dụng hình thức kỷ luật này khi NLĐ vi phạm nội quy, kỷ luật lao động, có những hành vi không đúng mực và gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, hình ảnh hoặc lợi ích của doanh nghiệp.
Trước khi bị sa thải, người lao động sẽ phải trải qua các hình thức kỷ luật như bị cảnh cáo, bị kéo dài thời hạn nâng lương, chuyển vị trí công việc và cuối cùng, hình thức kỷ luật sa thải sẽ được xem xét áp dụng.
Các hành vi vi phạm sẽ bị áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải
Căn cứ Điều 125 Bộ luật lao động năm 2019, các hành vi vi phạm dưới đây sẽ bị áp dụng hình thức kỷ luật sa thải bao gồm:
– NLĐ có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
– NLĐ có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động (NSDLĐ) hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
– NLĐ bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật này;
– NLĐ tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.
Ngoài ra có các trường hợp không được sa thải NLĐ, NSDLĐ không được tiến hành xử lý kỷ luật NLĐ.
Thẩm quyền xử lý kỷ luật sa thải lao động
Trong quan hệ lao động, thẩm quyền xử lý kỷ luật sa thải NLĐ thuộc về NSDLĐ. Theo quy định tại Điều 69 Nghị định 145/2021/NĐ-CP, người giao kết hợp đồng lao động bên phía NSDLĐ là người có thẩm quyền ra quyết định xử lý kỷ luật lao động đối với NLĐ. Người giao kết hợp đồng lao động bên phía NSDLĐ là người thuộc một trong các trường hợp sau:
– Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;
– Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;
– Người đại diện của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;
– Cá nhân trực tiếp sử dụng lao động.
Như vậy thì NSDLĐ sẽ là chủ thể để ra quyết định sa thải. Cũng theo quy định trên thì NSDLĐ chỉ được ủy quyền cho người khác xử lý kỷ luật lao động theo hình thức khiển trách. Việc ủy quyền ở đây là ủy quyền ra quyết định xử lý kỷ luật lao động theo hình thức khiển trách. Còn xử lý kỷ luật sa thải thì người được ủy quyền giao kết hợp đồng lao động chỉ có trách nhiệm hoàn thiện hồ sơ, đề nghị NSDLĐ xem xét ra quyết định xử lý kỷ luật sa thải.
Cách sa thải người lao động đúng pháp luật
Khi sa NLĐ, NSDLĐ cần phải tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo pháp luật. Căn cứ vào Điều 122 Bộ luật Lao động năm 2019, cùng với hướng dẫn tại Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, NSDLĐ cần thực hiện việc xử lý kỷ luật sa thải với NLĐ như sau:
Về thời gian thực hiện:
Trước khi đưa ra quyết định sa thải NLĐ, NSDLĐ cần có khoảng thời gian đánh giá và nhận xét. Khoảng thời gian này được quy định tại Điều 123 Bộ luật Lao động như sau:
- Hình thức vi phạm thông thường: Có thời hiệu bằng 6 tháng kể từ ngày xảy ra vi phạm
- Hình thức vi phạm liên quan đến tài sản, tài chính, bí mật của doanh nghiệp liên quan đến công nghệ và kinh doanh: Có thời hiệu bằng 12 tháng kể từ ngày vi phạm
- Trong một số trường hợp, thời hiệu trên có thể kéo dài nhưng không quá 60 ngày
Các bước sa thải NLĐ đúng luật:
Bước 1: Xác nhận hành vi vi phạm
Theo Khoản 1 Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP:
- Nếu NSDLĐ phát hiện ngay khi vi phạm diễn ra: Lập tức lập biên bản vi phạm đồng thời thông báo đến tổ chức nơi đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên, người đại diện theo pháp luật của người lao động mà chưa đủ 15 tuổi.
- Phát hiện sau khi hành vi vi phạm xảy ra: NSDLĐ cần thu thập bằng chứng chứng minh lỗi vi phạm của NLĐ.
Bước 2: Họp xử lý kỷ luật
Sau khi đã xác nhận hành vi vi phạm, NSDLĐ cần họp để xử lý kỷ luật sa thải:
Trước khi họp: NSDLĐ cần thông báo về thời gian, nội dung, địa điểm tiến hành họp xử lý kỷ luật. Cùng với đó là thông tin của người bị xử lý, hành vi đã vi phạm đến tổ chức nơi đại diện người lao động tại cơ sở mà NLĐ là thành viên, NLĐ mà chưa đủ 15 tuổi tước ít nhất 5 ngày làm việc.
Họp xử lý kỷ luật sa thải:
- Kiểm tra thành phần người tham dự: Cuộc họp chỉ được tiến hành khi tất cả những người liên quan có mặt tại cuộc họp
- Trong quá trình họp, NSDLĐ cần chứng minh được lỗi vi phạm của NLĐ
- Việc xử lý kỷ luật cần được lập thành biên bản và những thành viên tham dự cuộc họp phải thông qua biên bản đó. Biên bản hợp lệ khi có đầy đủ chữ ký của các thành viên tham dự, nếu không ký cần ghi rõ lý do.
Bước 3: Ban hành quyết định sa thải
Sau khi đã thông qua biên bản kỷ luật sa thải, người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động của công ty sẽ ban hành quyết định sa thải, quyết định này cần được ban hành trong thời hiệu xử lý kỷ luật lao động.
Bước 4: Công khai thông báo sa thải
Sau đó, quyết định sa thải sẽ được gửi đến NLĐ hoặc người đại diện theo pháp luật của NLĐ.
Trên đây là toàn bộ nội dung phân tích của Luật sư Bình Dương – Công ty Luật TNHH Vinlawyer về “Sa thải người lao động đúng pháp luật”. Công ty Luật TNHH Vinlawyer rất hân hạnh được đồng hành cùng quý khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lí. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.
